Λιγότερο άγχος και περισσότερη διασκέδαση

Το ταξίδι με παιδιά που είναι επιφυλακτικά σε κάθε αλλαγή, μπορεί να αποτελεί πρόκληση, ακριβώς επειδή θα συμβεί ότι περιμένουμε να συμβεί σε κάθε ταξίδι, να ξεφύγουμε από την καθημερινή μας ρουτίνα και να εκτεθούμε σε καινούριες εμπειρίες.

Η πιο ασφαλής λύση σίγουρα θα ήταν να μην απομακρύνεστε πολύ από το σπίτι προκειμένου να αποφύγετε τις απρόβλεπτες αντιδράσεις και την πιθανότητα συναισθηματικών εντάσεων σε δημόσια μέρη. Δεν πρέπει να ξεχνάτε όμως ότι κάθε παιδί που εκδηλώνει έντονο άγχος, βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού ή αντιμετωπίζει οποιαδήποτε άλλη δυσκολία εξακολουθεί να είναι παιδί.

Η Shannon des Roches Rosa, μητέρα παιδιού με αυτισμό η ίδια, συγγραφέας και ακτιβίστρια, εξηγεί γιατί θεωρεί ότι είναι καλό να κυκλοφορεί όσο το δυνατό περισσότερο με τον γιο της. «Μπορεί ο Leo να έχει αυτισμό, αλλά είναι ένα υγιές αγόρι με πολλή ενέργεια που αποζητά την περιπέτεια», γράφει σε δημοσίευμά της στο SFGate.com. «Θέλουμε ο Leo να εμπλέκεται ενεργά στην κοινωνική ζωή ώστε να συνηθίσει να είναι μέρος της κοινότητάς μας, αλλά και η κοινότητά μας να συνηθίσει εκείνον».

Μπορεί η Shannon να αναφέρεται σε επισκέψεις σε μουσεία και άλλα τοπικά αξιοθέατα, τα ίδια ακριβώς όμως ισχύουν και για τα ταξίδια, τα οποία μάλιστα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην ανάπτυξη του παιδιού σας, αλλά και στη δική σας ψυχική υγεία. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες προτάσεις που αποσκοπούν στο να σας βοηθήσουν να αποκτήσετε τον έλεγχο του ταξιδιού σας:

Σχέδιο επιτυχίας

Σχεδιάστε τις διακοπές σας λαμβάνοντας υπόψη τις περιόδους που οι προορισμοί είναι πιο εύκολα προσβάσιμοι και πιο ήσυχοι. Η πολυκοσμία και η πολύωρη αναμονή μπορεί να προκαλέσει ανησυχία και ένταση στα παιδιά. Επομένως, επιλέξτε τις λιγότερο τουριστικές εποχές του χρόνου.

Σε δημόσιους χώρους, είναι καλό να εντοπίζετε την πλησιέστερη έξοδο και να έχετε ένα σχέδιο για έκτακτη αποχώρηση σε περίπτωση που χρειαστεί. Αν βρεθείτε σε κάποια πλατεία με πολύ κόσμο, βρείτε το πλησιέστερο ήσυχο σημείο, όπου θα μπορείτε να πάτε με το παιδί σας για να ηρεμήσει. Αν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο, προσπαθήστε να παρκάρετε κοντά στο εστιατόριο ή το αξιοθέατο που επισκέπτεστε, ώστε να αποφύγετε τις μεγάλες βόλτες.

Προετοιμάστε το έδαφος

Προσπαθήστε να προβλέψετε ποιες καταστάσεις μπορεί να δυσκολέψουν το παιδί. Σε ταξίδια με αεροπλάνο, καλό είναι να έχετε πολλές δραστηριότητες και προμήθειες ώστε να απασχοληθεί (παιχνίδια, βιβλία, μπλοκ ζωγραφικής, ταινίες, υπολογιστή ή και όλα τα παραπάνω). Αν το παιδί σας συνηθίζει να απομακρύνεται χωρίς να σας το λέει, ένα βραχιόλι – ταυτότητα μπορεί να σας καθησυχάσει λίγο. Επίσης, τα ρούχα με έντονα και φωτεινά χρώματα θα σας διευκολύνουν στο να το εντοπίζετε και να το προσέχετε.

Είναι πολύ σημαντικό να πείτε στο παιδί σας τι πρέπει να περιμένει από το επικείμενο ταξίδι σας. Τι είδους νέες εμπειρίες πρόκειται να ζήσει, σε τι θα διαφέρει από την καθημερινότητά του στο σπίτι, τι είναι πιθανό να το δυσκολέψει. Ακόμη, θα πρέπει να γνωρίζει πού μπορεί να απευθυνθεί για βοήθεια. Οι φωτογραφίες με μέρη ή και ανθρώπους που θα γνωρίσει το παιδί, καθώς και η συζήτηση για όμορφες εμπειρίες από διακοπές θα το βοηθήσουν να επικεντρωθεί στις θετικές προσδοκίες.

Εναλλακτικά, θα μπορούσατε να γράψετε μία ιστορία για το ταξίδι που πρόκειται να κάνετε, στην οποία κεντρικός χαρακτήρας θα είναι το παιδί. Η Carol Gray, σύμβουλος αυτισμού, έχει αναπτύξει μία διαδραστική μέθοδο που ονομάζεται «Κοινωνικές Ιστορίες» (Social StoriesTM) και αποτελεί έναν ευχάριστο τρόπο προετοιμασίας των παιδιών για διάφορες κοινωνικές καταστάσεις. Οι ιστορίες, που είναι γραμμένες από την οπτική γωνία των παιδιών, μέσα από αφηγήσεις, φωτογραφίες και ζωγραφιές, εμπλέκουν το παιδί σε μία διαδικασία που το προετοιμάζουν για διάφορες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και το βοηθάνε να επιλέγει τον κατάλληλο τρόπο αντίδρασης σε κάθε περίσταση.

Μία ιστορία που απευθύνεται σ’ ένα παιδί που ετοιμάζεται να ταξιδέψει, πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομέρειες για ό,τι μπορεί να του δημιουργεί άγχος, όπως για παράδειγμα το τι είδους ανθρώπους θα συναντήσει στο μέρος που θα επισκεφτεί. Ακόμη, είναι καλό να του γίνει σαφές ότι οι γονείς του θα είναι συνέχεια μαζί του και ότι θα κάνει πράγματα που τον διασκεδάζουν, έτσι ώστε να ανυπομονεί γι’ αυτά.

Με τον ίδιο τρόπο, οι «Κοινωνικές Ιστορίες» μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προετοιμασία για κάθε περίσταση που μπορεί να βρεθεί το παιδί (όταν χρησιμοποιεί τη δημόσια τουαλέτα, όταν πηγαίνει σχολείο, όταν ταξιδεύει με αεροπλάνο). Φυσικά, το καλύτερο είναι ότι μπορεί το ίδιο το παιδί να δημιουργήσει την ιστορία μαζί σας.

Διατηρήστε κάποιες από τις καθημερινές σας συνήθειες

Αν η διαμονή σε ξενοδοχεία και το φαγητό σε εστιατόρια αγχώνουν το παιδί σας ή εσάς που πρέπει να το επιβλέπετε, σκεφτείτε την εναλλακτική των ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων, όπου θα μπορέσετε να κρατήσετε ανέπαφες ορισμένες από τις καθημερινές σας συνήθειες. Έτσι θα μπορέσετε να μαγειρέψετε μερικά από τα συνηθισμένα σας γεύματα και να βρείτε περισσότερες ευκαιρίες για να περάσετε λίγο χρόνο οικογενειακά. Μπορείτε ακόμη να φέρετε την κουβέρτα του παιδιού σας ή κάποιο από τα αγαπημένα του παιχνίδια.

Εάν το παιδί σας γίνεται ιδιαίτερα νευρικό όταν πρόκειται να επισκεφτεί καινούρια μέρη, θα μπορούσατε, ως μέση λύση, να επισκεφτείτε κάποιο μέρος που έχετε πάει ξανά στο παρελθόν και από όπου έχει ήδη θετικές αναμνήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί θα ξέρει τι να περιμένει και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να βρείτε κι εσείς λίγο χρόνο να χαλαρώσετε.

Μην ντρέπεστε να ζητήσετε βοήθεια

Αν το παιδί σας χρειάζεται ειδικές διευκολύνσεις προκειμένου να απολαύσει την εμπειρία του ταξιδιού, μην διστάσετε να τις ζητήσετε. Γνωρίζετε ότι κάποια αεροδρόμια παρέχουν «ψεύτικο» έλεγχο για τα παιδιά με αυτισμό ώστε να εξοικειωθούν με τη διαδικασία πριν φτάσει η μέρα της αποχώρησης; Πολλές επιχειρήσεις διαθέτουν ειδικές παροχές που μπορεί να σας διευκολύνουν πολύ, αλλά ίσως δεν διαφημίζονται αρκετά.

Τα εστιατόρια μπορούν να σας διαθέσουν ένα τραπέζι που βρίσκεται πιο κοντά στην έξοδο× διάφορα πάρκα ψυχαγωγίας, όπως η Disneyland, παρέχουν ειδικά εισιτήρια που επιτρέπουν σε κάποια παιδιά να προσπερνούν τις ουρές αναμονής. Είναι καλό να έχετε μαζί σας τα σχετικά έγγραφα, σε περίπτωση που σας ζητηθούν. Με λίγη παραπάνω προσπάθεια εκ των προτέρων, καθώς και με λίγη επίμονη μπορείτε να προσφέρετε πολλές παραπάνω δυνατότητες στο παιδί σας.

Υπάρχει πάντα και η πιθανότητα αποτυχίας

Είναι σχεδόν αδύνατο οι διακοπές να είναι τέλειες, αλλά πρέπει να θυμάστε ότι σε κάθε περίπτωση, έχουν να διδάξουν κάτι. Το τι λειτούργησε και το τι όχι, μπορεί να μπει στη λίστα σας για επόμενες παρόμοιες καταστάσεις. Τι πήγε παραδόξως καλά και τι πρέπει να αποφύγετε την επόμενη φορά; Όπως ακριβώς και η des Roches Rosa, προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε κάθε αποτυχία ως επένδυση για μελλοντικές επιτυχίες.