Η ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία, παρουσιάζει διάφορες μορφές από την ελάχιστη εγκεφαλική παράλυση ως την βαριά αναπηρία. Η "Ελάχιστη Εγκεφαλική Δυσλειτουργία" (ΕΕΔ) είναι ο αρχικός όρος ο οποίος αντικαταστάθηκε από τους όρους : minimal brain dysfunction, Minimal motor impairment, Central coordination disorder και Developmental coordination disorder.

Τα νευρολογικά συμπτώματα της ελάχιστης εγκεφαλικής δυσλειτουργίας εκδηλώνονται με τη ποιότητα εμφάνισης των αντανακλαστικών και των αυτόματων αισθητηριακών αποκρίσεων καθώς και μέσω των απαντήσεων του κινητήρα – εγκεφάλου σε συγκεκριμένες διεγέρσεις. Αυτές οι αντιδράσεις που παραμένουν πέραν του φυσιολογικού, μαζί με άλλα ήπια συμπτώματα νευρολογικής δυσλειτουργίας είναι επίσης σύμπτωμα ελάχιστης εγκεφαλικής.
Ωστόσο, υπάρχει αυξανόμενη υποψία ότι σ' ένα μικρό αριθμό παιδιών θα μπορούσε να οφείλεται σε γενετική ατέλεια.

Η έρευνα δεν έχει προσφέρει ακόμα μία πλήρη και ικανοποιητική έκθεση της αιτίας της κατάστασης, η οποία θεωρείται μία διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος λόγω βλάβης στον εγκέφαλο. Η βλάβη στον εγκέφαλο μπορεί να επηρεάσει το παιδί όχι μόνο κινητικά, αλλά μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα οπτικές, αντιληπτικές, ακουστικές και μαθησιακές δυσκολίες. Η φυσική ανικανότητα του παιδιού μπορεί να επηρεάσει την αλληλεπίδραση και εξερεύνηση του κόσμου γύρω του. Μπορεί επίσης να επηρεάσει την ικανότητα του παιδιού να μάθει και να αναπτυχθεί νοητικά, αλλά αυτό μπορεί συχνά να περιορισθεί στο ελάχιστο αν δοθεί η κατάλληλη μεταχείριση.

Κύρια αιτία είναι, όπως θα αναλυθεί και παρακάτω, η προωρότητα. Η εγκεφαλική παράλυση ή άλλη μείζων διαταραχή είναι συνηθισμένες ανάμεσα στα πρόωρα αυτά νεογνά που επιζούν.
Επίσης από μακροχρόνια έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα βρέφη που παρουσιάζουν μη φυσιολογικά νευρολογικά ευρήματα στον πρώτο χρόνο ζωής, αν και η ανάπτυξή τους είναι φυσιολογική στις εκτιμήσεις του πρώτου χρόνου, έχουν ένα μεγάλο βαθμό νοητικών, κινητικών και ελλειμμάτων συμπεριφοράς στις προσχολικές και σχολικές αξιολογήσεις.

Η φυσιοθεραπευτική αντιμετώπιση διαθέτει μία ευρεία γκάμα μεθόδων , με την βοήθεια των οποίων μπορεί να επέμβει θετικά σε παιδιά, από πολύ μικρή ηλικία, με αποτέλεσμα τη θεραπεία και την όσο δυνατόν φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών με ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία. Η σωστή διαχείριση όλων αυτών των μεθόδων είναι ο συνδυασμός τους.

Άρα η θεραπεία έρχεται να δώσει στον ασθενή την αίσθηση της κίνησης που βασίζεται σε φυσιολογικά λειτουργικά πρότυπα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση των παιδιών με ελάχιστη εγκεφαλική παράλυση ενσωματώνει σπουδαίες παραμέτρους της κινητικής μάθησης, όπως επανάληψη της δραστηριότητας, συχνότητα του ερεθίσματος και την χρησιμοποίηση των αισθητηριακών καθοδηγήσεων για τη διευκόλυνση της μάθησης. Το σώμα δραστηριοποιείται σαν ολότητα. Τέλος η επιτυχία κρίνεται επίσης σ' ένα μεγάλο βαθμό από τη σχέση θεραπευτή – ασθενή και γονέα

Ο Ρόλος της Φυσικοθεραπείας σε παιδιά με ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία

Ας δούμε ποια είναι τα σημεία κλειδιά της Φ/Θ. (James R. Gage, Michael H. Schwartz,Steven E. Koop and Tom F. Novacheck (2009) The identification and treatment of gait problems in cerebral palsy. Clinics in developmental Medicine No. 180-181.)
Η διατήρηση του εύρους κίνησης, η μυϊκή ενδυνάμωση και η βελτίωση της κινητικότητας είναι τα τρία βασικά σημεία της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης στα παιδιά με Ε.Ε.Π.
Οι στόχοι της φ/θ πρέπει να είναι λειτουργικοί και να επικεντρώνονται σε δραστηριότητες με νόημα για την καθημερινή ζωή του παιδιού στο περιβάλλον που μεγαλώνει.
Και τέλος η φ/θ ακολουθεί το παιδί κατά τη διάρκεια της ζωή του, και εξαρτάται από την κλίμακα μέτρησης της αδρής κινητικότητας GMFCS και την ηλικία.
Σε ότι αφορά στην πρώτη βαθμίδα του GMFCS , ο ρόλος μας είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να βελτιώσουν την αντοχή και την ισορροπία τους ώστε να συμμετέχουν καλύτερα στο περιβάλλον τους και με τα αθλήματα που ασχολούνται.

Τα παιδιά στη δεύτερη βαθμίδα στόχος μας είναι να τα βοηθήσουμε να μάθουν να κινούνται ανεξάρτητα σε εξωτερικούς χώρους, στο ανώμαλο έδαφος και στα δύσκολα ελληνικά πεζοδρόμια.
Στα παιδιά της βαθμίδας 3,4,5 στόχος μας είναι επιλέγοντας τα σωστά βοηθήματα και προσαρμογές να βοηθηθούν να φτάσουν στο μέγιστο της ανεξαρτησίας τους στο εκάστοτε περιβάλλον που μεγαλώνουν.

Η διάγνωση ενός παιδιού με ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία είναι μία δύσκολη υπόθεση, καθώς πολλές φορές ο χαμηλός μυϊκός τόνος, η παρουσία ή απουσία κάποιων αντανακλαστικών, ή άλλα παθολογικά σημεία που αναφέρθηκαν παραπάνω δε σηματοδοτούν μία σίγουρη διάγνωση ελάχιστης εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, απαραίτητα. Ακόμη πολλές φορές τα «σημάδια» δεν είναι τόσο εμφανή και δεν είναι εύκολο να γίνουν αντιληπτά από τον ειδικό που θα εξετάσει το παιδί, καθώς επίσης είναι αναγκαίο ο ειδικός να έχει μία πολύ καλή γνώση της φυσιολογικής ανάπτυξης ώστε να εντοπίσει οτιδήποτε παρεκκλίνει από το «φυσιολογικό».

Μία έγκαιρη διάγνωση θα οδηγήσει και σε μία έγκαιρη παρέμβαση και θα επιφέρει προφανώς καλύτερα αποτελέσματα. Το παιδί θα βοηθηθεί σημαντικά να ξεπεράσει αρκετά από τα προβλήματα που εμφανίζει στο συντονισμό των κινήσεων αλλά και στις κινητικές, αθλητικές και σχολικές του επιδόσεις. Έτσι ένα προσωποποιημένο πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει τις κατάλληλες ασκήσεις ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού θα βελτιώσει την καθημερινή του αυτοεξυπηρέτηση, θα αυξήσει την αυτοεκτίμηση του, θα του δώσει την ευκαιρία να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και τελικά θα εξασφαλίσει την ψυχοσυναισθηματική του ισορροπία και την κοινωνικοποίηση του.